493
Böter — Braakvagel
494
Kinderlied: Anna Susanna stah op un böt
Für s. Anna S. 133.
Böter (böda), Bötener (1795) m.
»Schiffer“, der mit seinem Boot Kaufmanns
güter auf der Trave nach Lübeck fährt
(Oldesl. 1790). Die Böther aus Dahme
(Oldbg.) hausierten selbst mit Waren und
machten den Kaufleuten Konkurrenz (Cismar
18. Jh.). Jetzt heißen die Oldesloer und
Ratzeburger Flußschiffer Böter.
Böljer (bqdza), B ö 11 j e r (Hus. 1835,
Ang.), B jiter (Dw.), Bötter (Bornhöv.
FL.), Bpdeker (18. Jh., ausgest.), Bud-
ü i k e r (s. d.), jetzt auch schon B ö 11 -
eher, m. „Böttcher“; s. Kiemer, Küper.
Arbeitslied der Böttcher: ik bin de B., ik
binn dat Fatt, ivol ward mi vun'n Binden de
Pocket so natt, doch hurtig un munter de
Rcpen herum, un nu mit den Hamer gewän
nest rundum; rundum, rundum, bidde-bum-
bum-bum. bidde-bum-bum-bum und rundum;
s - —vjiev. Scherzfrage: wat is’n B. ? (en
Rundumdriewer) Hus. .1835. Spottreim: B.,
R- bum bum bum sleit sien Fru de Ngs gans
krumm, leggt se up de Lade un sleit se
wedder grade Mölln. — In Flurnamen:
Röttcher-berg Bunsoh (Sdtm.), Böttger-kamp
Lurup b. Altona, —wiese Kiel. — Zsstzgen:
Böttjer-lau n. „Böttchergelage, —Ver
sammlung“; vgl. Buur-lagg. dor is B. „dort
geht es hoch her“, von lärmenden Festlich
keiten. Ang. (abst.). —wiev n. „Bött
cherfrau". Arbeitslied der Böttcher (vgl. o.) :
dat B., dat B. fritt all den euren Kohl int
Pdev; s. Bgkerwiev.
bötjern (bqdzan) sw. v. „mit Scherben
oder flachen Steinen über eine Wasserfläche
Werfen“ Nordfr.; vgl. bleddern, biittjern, bütt
^mieten.
Bötncr „Büdner“ s. Bödner. B ö 11 „Bot-
tic h“ s. Bütt.
böwer, böiverst und Zsstzgen s. haben
S- 195 ff.
Böx „Hose“ s. Büx.
Böz (böds), häufige Bezeichnung für
Ländereien und Holzungen, namentl. in Oh.,
s - Zs. 29, 215.
Braa (brg) f. „Augenbraue“, meist im
I lur. Braan. de Braan auch die Grannen
üer Gerste. Ang. Schw.
Braa(d) 1 „Braten“ s. Braden.
Braa(d) 3 (brg) f. „Ofenloch im Bilegger".
ll - hell dat Ften ine B. setl Ang.; vgl.
Kräder.
Braa(d) 3 (brg-i) f. „das Gären des Heus“.
wenn dat Hau in'e B. (Braad'n Dreisdorf,
Rsaadung Ahrenviöl) is, kann sik dal licht
onstgken Hohn Stap. Eid. Schwabst. Vgl.
Rroi. ,
Braad-aben m. „Bratofen“. —appel
m. „gedörrter Apfel“; vgl. Appel S. 154.
— ball m. „Ochsenaugen", „Förtchen“
Dtm. (s. Ball 1 2, Futtjes, Ossenogen); Weih
nachtsessen; auch zu Beginn der Roggen -
ernte, he drömt vun Eggert sien B., de mor
gen grst backt warm schüllt Wesselburen.
Bettelreim: Niejahr, Niejahr! Sünd de B—n
noch ni gar? Sünd se man'n bitten kleen,
nghmt wi twee för een; sünd se'n bitten
fett, smeckt se ok ganz nett Dtm. — b g r
f. „getrocknete, gedörrte Birne“, im Winter
als Gemüse gegessen. Reinb. 18. Jh. Sch.
1, 80; jetzt selten, meist Backbgr (s. d.).
— p a n n f. „Bratpfanne“. —spitt n.
1. „Bratspieß“, auch im Scherz für „Degen“
Holst. 1800 (Sch. 1, 145). Dtm. (Groth 3,
233). 2. „der Haspelbaum auf Schiffen zur
Lichtung des Ankers“ (Sch. 4, 166), „hori
zontale Ankerwinde"; vgl. Kluge Seemanns-
spr. 145 unter „Bratspill“. — wüst f.
„Bratwurst", he höllt dat mil'n kort Gebedd
un'n lange B. „kurzes Gebet bei Tisch, aber
viel Essen!“ Sch. 2, 14. find man in Hunn-
stall ivull Braadwüss?
Rraak Dorf bei Eutin u. bei Neumünster.
dat geit üm as in B. dat Backen FL. Sgbg.;
vgl. backen S. 206. smiel (treck) di in de
Kant as de Braaker Dgrns (fief in een Bett)
„mach Platz 1“ FL.; auch he sett sik in de
Kant usw. „nimmt sehr viel Platz ein“ FL.
Sage von der Braker Myhl s. Mhff. 2 Nr. 238.
— Dorf im Kchsp. Rahlstedt, herut! de
Braaker Dinger fleut op'n Finger, fleut op’n
Dumen; kaamt all to Rumen! Mit de Lunten
Hunn, mit de magern Pgr kümmt dat Braa
ker Luuspack her Herausforderung der Raus-
dorfer Hirten an die Braaker (Tritt.).
ßraak 1 (brgg) f. „Brache“, gepflügtes,
aber nicht bestelltes Land, de Koppel liggt
in de B. (Braak-koppel). up de B. „auf
dem Brachacker“. Neckreim: Johann Jakob,
de Gös loopt de B. lang op un roopt ümmer
Johann Jakob Oldbg. 1840. Blutsegen: uns
Herr Christus un Petrus güngen losamen
in'n B. usw. s. Blood. In Flurnamen: Braak
öfter, Braken Koppeln Gribbohm (Rdsbg.),
Tamsbraken Ottenbüttel, Brackrade FL.
Plön, Giernbrak Oersdorf (Rdsbg.), Brak-
koppel Damp (Schw.). Zsstzgen: —gra
ben m. „Graben auf dem Acker zur Ent
wässerung“ Lbg. Storm. FL. Schw. — r o g -
gen m. „Roggen von Land, das vorher
brach lag“ Neum. 1788. — s 1 a g m. s. Slag.
— steen m. „auf der Brache liegende
Steine“ Oh. — s t e n e n sw. v. „die Felder
von großen Steinen, Granitfindlingen reini
gen“ Fehm. 1712. —tied f. Zeitbestim
mung: so üm de B. (Juni) Sdtm. —tüter
und — v a g e 1 m. „Brachvogel“ Charadrius