227
Bang-ars — banken
228
— Rätsel: dor leep en lüttjen Mann in
roden Rock; he sä: Moder wehrt juwn
Höhner doch, vor juun Hund bün ik ggr-
nich b. (Regenwurm), vgl. Acht. Zsstzg.:
achter-bang.
Bang-ars (—gas) m. „Angsthase“ Holst.
(1800) Wm. — b ii x , vereinz. B a n n b ü x
(Schw.) „Angsthase“, „Feigling". B. deit
keen goden Markt Holst. (1840). B—en,
sä David, wüllt ,ji mal gähn Ang. (1857).
kannst mi ni seggen, wo man sik en B.
köpen kann? Itz. — büxig, — hasig
(Flensb.), — mubberig (Wm.) adj.
„ängstlich“, „feige“.
bangen (baiö) sw. v. refl. „bangen“,
„sich ängstigen“, bang di man ni „habe
nur keine Angst“, sik angen un b. s. angen.
Bangen n. „Bangen“, „Angst“, he sitt
twischen Angst un B. Hü. dor is keen B.
bi „das hat keine Gefahr" Wm. Vgl. Bang V
Bangenett (baraaned), Bangernett
Bankenett (Sdtm.) n. „Bajonett“. Vgl.
Sch. 3, 327.
Bangigkeit f. „Fallsucht“, „durch böse
Wesen veranlaßtes Unglück“ Holst. 1800
(Sch. 1, 65).
Bank (bang), vereinz. Bank (Oh. Fehm.
FL.) und Bink (Oldbg. Bornh.), plur. Bänk,
seltener Banken (Dtm.) und Binken (Oldbg.)
f. 1. „Bank", „Sitzbank“, wenn Peti-us
mi ni nimmt, denn bliev ik up de B. vor
de Dgr Oh. de Dem mutt de B. anholen
(fast, warm holen, ivarmen) von einem Mäd
chen, das nicht zum Tanz aufgefordert wird.
Schlesw. Edsbg. Dtm., s. B.-drückersch,
Block, se is mit em vun de B. füllen Holst.
(1840). Auch die „Bierbank“ im Wirtshaus.
schün wi en bet to Banks ? „sollen wir einen
Augenblick einkehren?“ Ang., dann „außer
dem Hause“, „unterwegs“: he is oh Ummer
to Banks; denn mgten wi man to B. „müs
sen los“ Ang. — de Scliaap kost dör de B.
tein Daler „durchweg“, „Stück für Stück“,
vgl. dörgahns, Bagen. he maaht dör de B.
goden Kraam „in der Eegel“, „meistens“.
Rätsel: Heetjer perleetjer leeg up de B.,
H. p. full vun de B., dor keem en Mann
mit Haken un Staken, kunn H. p. ni weiter
heel maken (Ei), ik leeg up de B. un
streck mi lang, leet Haar op Haar gähn un
leed em sacht ringahn (Schlaf) Holst. 1840.
— 2. „viereckiger hölzerner Koffer“,
„eichene Lade“ Schw. (1737) Holst. 1800
(Sch. 3, 327) Wm.; vgl. B.-kist. Die un
treue Frau, deren Liebhaber beim Heran
nahen des Mannes in die B. geschlüpft ist,
singt an der Wiege, als sie seinen Rockzipfel
zunächst noch hervorlugen sieht: o Jochen,
dien Slipp, o Jochen, dien Slipp! Gott sei
Lob un Dank! Jochen sien Slipp is in de
Bank Schw. — 3. techn. „Arbeitstisch“ der
Schmiede, Schlosser, Tischler u. Töpfer; s.
Fiel-, Hgwel-B. „Bank“ als Gestell (mit 3
odpr 4 Beinen) des Spinn- u. Spool-rad FL.
— 4. „Torf-, Moorbank“, s. Torf u. banken L
— 5. „Wolkenbank“, dat gifft siecht Weller
(Gewitter Ang.), dor sitt (höllt FL.) ’n B.
in’t Westen (Osten) Wm. Nort. Bgth. Dtm.,
s. Dagbank, Sump, Windhaken. — 6.
„Bank“, „Geldinstitut“, plur. stets Banken,
he bringt all sien Geld na de B. d. h. „nach
der Tonbank“, „ins Wirtshaus“ Hohn.
poolsche B. seltenes Kartenspiel. Wm. —
Zsstzgen: Dag-, Diek-, Fiel-, Finster-,
Ggrn-, Hgwel-, Moor-, School-, Toon-, Törf-B.
Bank-dalcr m. „Reichsbanktaler“, dän.
Silbermünze im Nennwerte von 2,25 Mk.
Der B., während der ersten beiden Drittel
des 19. Jh. im Umlauf, zerfiel zuerst in 3,
seilt 1813 in 6 Mark ä 16 Bankschilling (s.
d.). Näheres s. bei Daler. — drückersch
f. „Mädchen, das nicht zum Tanz aufgefor
dert wird“ Eid. s. Bank 1 u. B.-warmersch,
—mann. — haken m. techn. 1. Teil der
Oberplatte der Hobelbank, s. Lockbetel,
de B. heet de Franzoos Drelsdf. 2. in der
Segelmacherei, s. Seilhandsch. —• k i s t f. =
Bank 2 (s. d.) Fehm. (17. Jh.). -—knecht
m. u. n. in der Tischlerspr. „Gestell zur
Stütze langer Bretter“, die mit einem Ende
in die Hobelbank eingespannt werden. Holst.
Hus. — 1 a a d f. = Bank 2; auch „Teil der
Oberplatte der Hobelbank“ Holst. — m a a t
m. „Meßgerät in der Tischlerwerkstatt“
Hus., vgl. Tollslock. — m a n n m. se hett’n
B. kregen „ist nicht zum Tanze aufgefordert
worden“ Hus., s. Bank 1. — p g 1 m. „Bank
pfühl, —kissen“ Fehm. 17. Jh. — Schil
ling, — schillng, — schörng m.
„Reichsbankschilling“, dän. Kupfermünze, s.
—daler. de Anfang vun den Daler is de B.
(abst.). ik fraag dor nich för’n B. na oder
rgk dor keen B. op um etwas als minder
wertig zu bezeichnen. Kremp. 1860. ik kenn
em as'n B. (abst.). he lett sik för’n B.
(oder Dreeln „Dreiling“) gwer't Huus
trecken vom Geizigen. Meggerkoog (abst.).
— schruben f. plur. „eiserne Schrauben
an der Oberplatte (Blatt) der Hobelbank“
Holst. — t ö r f m. eine Torfart. Hohn; vgl.
Spgttörf u. Nd. Jb. 27, 62. — w ar
me r s c h f. Eid. == —drückersch.
banken 1 sw. v. „Torf graben“ Holst.
(1847) s. Bank 4.
banken 2 sw. v. „schlagen“, „klopfen“,
vgl. dän. banke, an dat Dgr b. de Per
banken mit de Föt gegen de Bred
Ostschlesw.