Full text: (Erster Band)

173 
Armwark 
armsch 
174 
bim hier op mien egen A.; he is vun sien 
A. heräf harnen; sien A. schall op’n Bott 
Fehm. anner Kraam in egen A., sagt der 
auswärts arbeitende Mann, wenn er am 
Sonnabend wieder bei seiner Frau schläft. 
Fehm.; vgl. Büdelfest. 
arm (äm) adj. „arm“, dat geit se man 
a.; se hebht dat man a. (vgl. armsgli, power, 
pruderig, ring), liett en Moder dat oh noch 
so a., so deckt se doch er liitt Kind warm 
.Ndtin. he is a. as Hiob (Job Sch. 1, 48), 
as’n ICarhenmuus, as Stutendeeg, as de Hgr 
in de stille Wglc (Holst. 1840). he is so a., 
he hann vor Hunger nich in Slaap harnen 
(un vor Splitlern nich ut de Büx Börmerk.), 
hett nich’n Schilling lo Luussalv, hett hnapp 
it Hemd vor de Mgrs (Ang.), hett nix in de 
Melk to hrömen, läppt mit Meß int Huus 
rii.m un hann't Brood nich /innen (Rdsbg.), 
hett nix up da Naht, de is a., de sih den 
Dood wünscht, awer de is vgl armer, de 
bang vor em is Oh. Reinf. a. wgsen is heen 
Sclmnn, icenn'n bloot Geld nog hett Eut. 
wenn de een a. Minsch den annern wat 
gi/jt, freut sih de Engeln in Himmel Kh. 
Bettelreim: arm, barm, giff mi wat, ih bün 
hungri, du büst satt Lbg. dat duurt ni 
lang, dat'n a. Minsch v>at hett Fehm. Wenn 
arme Leute heiraten: nu hell se en Mann 
um, he en Fru un uns Herrgott en paar arme 
Lüd Mschl. — lewer a. in de Er as rieh 
in de Schann Oh.; lewer in Ehren a. as in 
Schann rieh Kiel. a. un rieh, de Dood 
maaht glich Holst. (1840). he denlct sih rieh 
um /ritt sih a. Lbg. mennigeen, de sih rielc 
rghent, mutt sih a. teilen Eid. arme Manns 
Ossen um riehe Manns Dochter haamt froh 
vun Stall Bormerk, riehe Lüd Kinner un 
arme Lüd Kinner ward bald groot Dtm. 
a. Lüd Snach geit vgl in een Sach Eut. 
— Subst. de Arme, an den Armen will 
jedereen de Scholl afwischen Wm. Scherz 
frage : wat de A. wegsmitl, stickt de Rieh 
in’e Tasch (Nasenschleim), den Armen giff 
an Brood, den Bettler giff en Sloot, den 
Pracher en mit’n Foot Holst. (1840). Haus 
inschrift (über der Tür): wenn dar en Ar 
men hompt vor din Dör, so denke du, Jesus 
is darvör Alkersum (Föhr). — vun Armen 
wggen „als Armenunterstützung“, „umsonst“. 
du hriggst wull dien Büffeln vun A.wggen 
wenn jem. die Füße beim Gehen nicht auf- 
hebt, Fußzeug verschleißt. Oh. Prb. — Per 
sonifikation: he is na Johann Arm „ohn 
mächtig“ Holst. (1840). he is armen Sinns 
„traurig“, s. armsinns. Bekräftigung: mien 
arme Naht! Ang.; vgl. miensand. Flur 
namen: Armenhof (Stolpe), —kamp 
{Hadem.), —koppel (Siblin in FL.), Arm 
harkhof (Lbg.). — Zssetzungen: arm- 
b e d r ö f t adj. „traurig“, de Welt is a., 
sünner Lust un Frcid Sdtm. —block, 
auch Armenbloch m. „Sammelbüchse für die 
Armen“, an einem Pfeiler in der Kirche fest 
geschmiedet. Storm. Itz. — b ü s s e f. dass, 
wie —block Sch. 1, 188. — d o d e m. „arme 
Tote“, Leichen, bei deren Begräbnis die 
singenden Kinder nur eine geringe Ver 
gütung bekamen (Ggs. Slutendode s. d.) 
Dtm. (abst.). Armenbode f. Wohnungen, 
in denen bedürftige Leute freies Unterkom 
men fanden und noch eine geringe Unter 
stützung genossen. Fehm. (1850). Armen- 
k a s s f. s. Armhass bei Arm. Armen- 
k a a t f. „Armenhaus“ Storm. Itz. Armen- 
schien m. scherzh. für „weißer Kragen“ 
Sgbg.; vgl. will Bost. Armen- wand n. 
„grobes Tuch für Anzüge“ Holst. (1810). 
Arm-geld n. „Armengeld“, dat geit jüs 
as wenn’t för A. geit von langsamer Arbeit. 
— huus n. „Armenhaus“. A. — Barm- 
huus Wm. (Larmhuus Sch. 1, 47), dor 
is en ut A. hrapen „Loch im Strumpf“ Stap. 
— jaansch adj. „arm“, „armselig“ Ndtm. 
— 1 a n n Flurname Stubben, Bühnsdorf 
(Reinf.). —lüdsfolen f. „schlechte 
Faltenwürfe der Frauenkleider“ Wm. Sch. 
1, 47. — 1 ü d s k r i n g e 1 m., Bettlern statt 
Geld gegeben. Sch. 2, 350. — r i d d e r m. 
„gebratene Weißbrotscheiben“ Holst., vgl. 
—sünner. — schfper m. „armer Schä 
fer“; sprchw. dor kannst A. bi warm Lbg. 
— sgli adj. „arm“; oft im Sprchw. bgter 
a. fgliren (to Wagen) as groolherrsch (groot- 
liartig, herrschaftli, hochmödig) gähn (lo 
Foot). —sinns adj., eig. Gen. armen 
Sinns (s. o.) „traurig“, „verzagt“, ih bün 
vumdaag so a. Oh. FL. Storm. Lbg. — s u n - 
n e r m. dass, wie —ridder FL. — sün- 
nerplaaster n. vollcst. Bez. f. Pulvis 
equorum E'ehm.; s. Olensünnerplaastcr. 
— undreinholtwuddel f. Bez, für 
radix ononidis, Arzneimittel. Sdtm. 
armen sw. v. „arm machen“, en dröge 
Sommer armt nich Hollingst. Almosen 
ggwen armt nich Kiel. Lautmalend: armen 
barmen biitjen Brood, Schulten gr ol Katt 
is dood. Wangr ward se graben f Öwer 
morgen Abend. — A r m o d f. „Armut“. 
vgl Linnen in’e Kisl is en heemlichen Rieh- 
doom, wgnig Linnen in’e Kist is en heem- 
liche A. Hochmood un öwermood bringt'n 
Minschen to A. A, kiekt den Flietigen wull 
in de Finstern, awer se hümmt em nich int 
Huus. wo de A. rinhrüppt, hrüppt de Leev 
rut Wm. mien bitjen Armötjen „mein klei 
ner Besitz“, „meine paar Kröten“. Wm. 
(abst.) Sch. 1, 48. —armsch adj. „wohl 
tätig gegen Arme“ Sch. 3, 326. he is good 
a. (1800).
	        
Waiting...

Note to user

Dear user,

In response to current developments in the web technology used by the Goobi viewer, the software no longer supports your browser.

Please use one of the following browsers to display this page correctly.

Thank you.