Konft der Zee.-vaert. 33 
I 
dock benoozden oft bezupden de Linie) minder. Dat gelchietupt oorlaeck des tidts 
aldus : Die ooltelpcker zun hebben de Son vroeger in 't zupden ofte aen haren e- 
ridiaen / en daeromme de wallende declinatie minder en de aknemende meerder/daer 
enteghendie weltelpcker zun krvyghen de Sonne later in haer zupden/ en daeromme 
 hebbenſe de wallende dcclinatie meerder en de afnemende minder. ti 
Vandie EEE: waffende Declinatie. t 
P den 25 Martij/ in't tweede Jaer nae’t Schzickel jaer/begheer ick te weten de declinatie 
Dis Song op den midvagh tot Bantam in Goſt- Indien. Eerſt besie ick op een Aerd- 
® hklooc/ oftein eenighe ander Taſel/. hoe veel Wantam ooſtelpcker lepdt als Enghelants- 
 kepndt/ envindeontrent 120 graden ( op een graed ofte twee nemen wp hier gheen acht / omdat 
 gHulck berſchil wepnich in deſen handel bedpaeghe.) Dewple dan dat de &ontot bet ommeloopen 
Des emelg ofte ves ghebeelen AerDpchs; Dat ig 360 granen! ban Doene heeft 24 uren/ so onder- 
ſoeck ick hoe veel tjdt hy behoeft om te loopen 1 20 graden, en ſegghe aldus : 3z60 graden beloo- 
DEN 24 uren, wat 120 graden ? Facit s uxen. Daer upc bevinde ick dat de Son 8 uren eerder 
aden 'tzupdenkomttot Bantam als aen Enghelandts -epnt; Dat ig: Dat De Sonne tot Bantam 
 zupden ſtaet / ſo wanneer t aen Enghelants-epndt 4 uren na middernacht is. Daernge ſoecl 
Icli indeſe Tafelen op denvoorſchreven ~5 Marty de dcclinatie des Sons, en vinde 1 graed 5- 
 tumuten’ en (upt dedeclinatie des volghenden daeghs 2 graden . 1 minuten ) dat dedeclinatie des 
‚ONS op Die tpDt in 24 uren toeneemt 2 + minuten: (egghe daerom: In 24 uren tpts waſt de de. 
 tlinatie 24 minnten- hoe veel in 8 uren? Facit s minuten / daerupc is openbaer - dat terwple de 
; onloopt van de Meridiaen over Bantam tot aen de Meridiaen van Enghelants-epnt / en de 
 declinaties mmuten waſt ofte toeneemt, dat die tot Bantam ® minuten minder ig/ als Defe tafe 
en aenwysſen. Des SHons declinatie tor Bantam dan op dien dagh.isi niet meer als eengtaed en 
 49 minutenbenoozden demie, ct 
2. Exempel, 
_ Met afnemende declinatie. | 
| Op den 16 September des ſelfden Jaers begheer ick te weten de declinatie Der Sonnen op de 
î Ynuiddagh)tot Bantam- die vindeick op dien dagh in deſe Tafelen voor de lenghde van Enghe- 
 lants-epynt ~ graden 40 munitten / en ( upt de declinacie des volghenden daeghs 2 graden 16 mit- 
nuten dat die op Die tpt veg: Jaerg alle Dagen ontrent 24 minuten vermindert. Dewple dan de 
Son (alg in't eerfte trempel1g ghefept) $ uren eerder aen 't 3upben komt tot 26antam alg aen 
Enghelants enndt/ ſegghe ick: In 24 uren bermindert de declinaciez4 minuten / hoeveel in 8 
uren ? Facit 8 minuten/ daer upt is bekent / dat terwple de Son loopt van de Meridiaen van 
Bantam cot Die van nghelantg-epnt de declinatie 8 minuten afneemt /en Daerom tot Bantam 
| 2 ten meerder ig als vefe Tafelen aentwpfen. De declinatie der Gonnen op Dien Dagh tot 
 Bantamisdan zgraden48 mnuten. s; 
Jerunt volcht : dat een lelve Stierman (ooltwaert nae Indien zeplende) ko- 
mende op lulcke twee ver»ſchepdentijden voor de Strate uan Sunda/en de hoog- 
fel te des Pools van een ſelfoe horck lants nae de Son willende peplen/ deſe Ta- 
reien (onder (oodanich mſicht gebzupckte/ hp loude al wel peplende/daer door(d'eene 
reuſe s minuten te vecl/en d’ander s minuten te wepnich declinatie nemende):6 minu- 
! inn funden aen 3pn hooghte verſchillen/ waerommein verre revſen op lulcks te 
  
  
. Exempel 
_ Vandie weſtcliſcker zyn s;; waſſende Declinatie. 
zee cs [hip komende op den 9 October, in't derde Jaer na t Schrickel jaer in de groote Zupd- 
NNìî[IUËſtI[qInÌSnIIPS-IM UR: 
î dDenweſtelpcker C EEE De eL moet loopen od 'ezupden ober ct 
nts-epnt tot aen t ben kufte van Peru (pf 8so.gr.- daer toris ban noode 
ontrent ; uren en zr yoekeh!! de Hon aldaerin 't Seen en is vbanEngelants- 
kynt vyf uren en een nt i [ inatie ban Di 6 gra- 
het 13 nen Des ne Banta Et B a BROD Ge Bente ZG HEN 
de geh die tp tin 24 uren de declinatie 23 minuten waſt, daerom ſal hp segghen : in 24 uren waſt 
terwyle de t)! enten hor veelin 5 ; uren? Facit ſtof s minuten; en daer WT hv. dat 
SEGA GGG ES tor 
de Tafelen aenwpſen,De dechnatie Dan op dien da y n de Gate U ig 6 gr. 18 minuten. 
; p dien dag ae y! 
4 Ex-