Konft der Zee-vaert, : 1
Verklaringhe,
Den Hozizon wert aenghemerckt op fa wpſe: na den Waren, .
en Stenipcken Hozizon.De Ware Horizon gaet recht waterpag allerwe- sehen lijken He-
ghen ban ons ghesicht / ofte door 't Center der Sphera,/ die deelende in 't water. gher als d
kwee effen ghelpcke deelen / is over al van ‘t Tenith verſchepden M voeren, vaten.
den/ het gherechte bierdepart eens Circkels.
De Sienlpcke, is het upterſte van Het deel des’ Aerdrpex ofte waters/ 2 1
Dat Wp mette coghen konnen sien / ’t welck niet wpder van ons ſtreckt 4 2
als dzie ofte bier duptſche mijlen Wanneer ons oogh is neffens Het blar 8 3
ks waters, Den waren Hozizon en ſienlpcken zun dan een/ſondev onder. t
| chept : maer ons ooge daer af verheven zpnde/ 't geficht balt (ober De 4
‚ rondichept des aerderpex) alonmme laeger als waterpas / en bolghens de . §
ſienlijcke Horizon laegher als de ware. Hoewel die wepnich bedyaecht 7
indehandelinghe der Veevaert ( als doo; de refractie des ſieulijcken Ho- 35 7
Bian Dan ea Da in 0600 Eene Op gepoe 1
alg den waren op befondere hoochten ban boeten. WE Z
Exempel. | . t !:
Het ghesicht verheben zijnde ban ’t black deg Waters 14 boeten inde 140 | 13
kerſtecolom / daer neffeng ſtaet 4 minuten dat den sſienlijcken Hortzzen | 1653 14
aegher is als Den waren; ’t gheficht 140 boeten verheven/ Den (ienlijce | 186 | 15
kenHozizon is laegher als den waren 1 z minuten.
XVI Hoofiftuck. Vande Meridiaen.
| D € SBeridiaen ig cen groote Cirkel / gaende doo? bepde de Polen der werelde /
- door het Zenith / over bende z!den krupſwys dooz den Equinoctiael/ en vecht
in t zupden ennoozden dooz den Pozizont.
Verklaringhe.
De Meridiaen ofte Middagh circkel heest zunen name van Meridies , bat is Middagh / om
Dat de Zon komende in't zupden aen desen Circkel-middagh maeckt. Alle hemelſchelichten op-
Naende/ ende aen desen Circkel komende / zijn op haer booghfte vanden ozizon verheven, daer
Doorgaende / beginnen die weder te dalen, Soomen op Aerdrijck verrepft otte verſeplt / recht
noordwaere ofte zupdwaert/ men blpſt altpt onder een en de ſelve Meridiaen/ maer ſcomen ooſt-
Waert ofte weſtwaert wijckt / men krpghe gheſtadigh altpdt een ander Meridiaen, :
XVII Hoofiftuck. Van d’ afdeelinghe des Aerdrycx nae
lenghde en breette.
D E Pplaetſenop Aerdryck werden afghedeelt en eVa Hat lengde en bzeet-
poe pr ee A e
pla te eine der lenghde (over de Canariſche Eplanden ) en d'ander door de
: De breette is het deel rens Meridiaens tuſlchen de Linie Equinoctiael ende plaene.
„ !k : die is twecderlep/ noozdelpcke en zupdelpcke.
s Verklatinghe. :
poles Ut Gere, ae ghelvckeniſſe bande LS he Sphera) werden oock bedacht twene
Weenmetde Aſſe des de Weten, twee punten op aerDeW vecht onder deg werelts polen / ghe-
. wi |
ni r dts/ en een linie in ‘t midden tuſſchen die twee puncenrechc onder de
r Equinoctiael des hemels. Langhs deſe middellinie teltmen de lenghde der landen ban we-
Tent EEV beginnende aen cen SPeridiaen ofte zupD en noozdliniegaende ober De Pieck van
Iinie kriffe (eene der Canariſche Eplanden] tot 360 graden toe. De hzeette telttnen vande middel-
Konnen 2 ett ende zupdwaert nae bepde de Polen ot 90 graden, Dit ſal klaerder begrepen
"nen worden door deſe twee naevolgheude elen
3 : x Exem-
