11
remeabii« et ibid LXXVIII: » . .. .ut si pater cum filiis sortem suam diviserit et postea mori ffliunr
vivo patre contigerit sine filiis, pater facultatem filii integram usufructuario jure vindicet portionem
Sin autem pater non diviserat, pater minime in hereditatem filii succedens nominatur, sed mater,
fratres vel sorores et »propinqui parentes«, e quo verbo secundum usum legum barbarorum collaterales
intelligimus, vocantur. !l )
Apud Langobardos regis Grimoaldi edictus 5 dicit: »quia inhumanum et impium nobis
videtur nt pro tali causa exhereditentur filii ab hereditatem patris sui pro eo quod pater eorum in
sinu avi mortuus est« quibus ex verbis cognoscitur, defunctum quam vis majorem natu, quum adhuc in
Patris domo et potestate fuerit, res proprias non possedisse. Atque haec quidem de illis legibus,
quae ordinem succedendi statuentes patrem omittunt. Postero tempore, quo conjunctio familiae non
Jam artissima erat, filiique adulti a patre se separabant, fieri potuit, ut fontes patrem quoque ad
successionem vocarent, quod quidem in novella legis Salicae 165 et in Ripuaria lege LVI,t
änvenimus.
Si pater filio non supervixerat hereditas in domu patris descendebat: per ordinem enirn in
secundo gradu fratres, deinde nepotes et pronepotes ex fratre succedebant. Et deinceps lineae vel
d ° mus avi, proavi sqq. vocabantur ea quidem ratione, ut remotior linea a propiore successione
e xcluderetur, in linea vero sua quisque proximus gradus succederet. 10 )
Hunc ordinem succedendi, de quo reperiendo valde meruit doctissimus Majerus, in jure
germanico exstitisse, complures nuper negaverunt, quorum sententias paucis verbis refellere mihi
llceat - Plerique autem eorum, qui hunc ordinem, quem Majerus parentelarem nominavit, omnino
non probant argumenta suae opinionis ex eo sumunt, quod feminae in barbarorum legibus plane
all ° atque parentelari ordine succedunt, opinantes, ilium feminarum ordinem juris Germanici proprium
a d masculos quoque antiquitus pertinuisse, quam sententiam plane perversam esse in prooemio
Hus disquisitionis probavisse mihi videor. Maxime hoc errore deceptus est Griesingerus, qui
Primus parentelarem ordinem impugnavit, quem inter alias ob earn causam rejiciendum esse con-
ten dit, n ) quod secundum leges Burgundionum, ubi soror et neptis simul avo, qui filios vivos non
r eliquit, succederent. collateralium ordo cum descendentium ordine commixtus esset. Lex LXXV autem
B «rgundionum haec praecipit: »Idcirco si filius patre superStite, habens filios in fata decesserit
s °roremque reliquerit et pater de quo loquimur debitam filio facultatis suae dederit portionem et
ex ea quae ipsi competebat, substantiae quantitate de hac luce discedens non aliquid speciale
decreverit inter filium filii et filiam: salva medietate quae nepotis partibus ex paterna successione
debetur, altera substantiae ipsius medietas inter nepotem et filiam aequaliter dividatur Verum
8 ) Quod apud Burgundiones pater usufructuario tantum jure hereditatem filii, quocum diviserat, accepit, hujus rei
omsa, quamquam non ad ordinem succedendi pertinet, tarnen hoc loco non praetereunda mihi visa est. — Quum lege
«rgundionum praecipiatur, ut rebus inter patrem et filios divisis, de sua quisque portione libere possit judicare, apparet, hac
. 1 ''‘ Slone facta domus communitatem inter dividentes ita evanuisse, ut pater non jam paterfamilias neque filii filüfamilias,' sed
e ” 1Vidua atqae personae proprii et aequalis juris essent. Si vero filius quis, propria domu non relicta, mortuus erat, portio
e JUs ad domum patris redibat id est pater non individui sed capitis domus loco filii portionem obtinebat. Quae portio eadem
abone, q ua universa resfamiliaris nondum divisa apud Burgundiones ita ad domum pertinebat, ut patri eam alienare non liceret
9 ) 1. Burg. XIV. LIII., 1,3.
lü ) cfr. Majer Germaniens Urverfassung 1798. p. 77 sqq. Sydow Das Erbrecht nach den Rechtsquellen des Mittel
* lters 1828 § 18 sq. Gaupp : '
JUllj
•erteljahrschrift ix. p. 24. sq. Homkyer 1.-
ll ) Griesinger 1. c. ix. pag. 507.