207
XV. DE GENERE ET NEPOTIBUS BIRGITTÆ.
XV.
ChRONICON DE GENERE ET NEPOTIBUS SANCTÆ BlRGITTÆ.
Auctore Margareta Clausdotter, abbatissa Vadstenensi.
Duæ jam exstant editiones hujus chronici, altera celeberrimi E. Benzelii, Upsaliæ anno
1710 in 4:to, ut disputatio Academica, impressa, altera Lundæ anno 1844 a J. E. Rietz etiam in
disputatione Acad, in 8:vo edita (quæ paginas 193—240 Tomi tertii operis ejus ”Scriptores Sue-
cici medii ævi” complectitur). Iisdem codicibus, uno membranaceo (n. XXXIX in folio, biblio
thecae ecclesiæ Lincopensis), altero papyraceo (quem antea Brennerus, nunc Bibliotheca univer
sitatis Hafniensis possidet) illi viri usi sunt. Nos quidem ex illo membranaceo versus finem se-
culi XV:i vel initium seculi XVLi scripto nostram editionem curavimus, dum alterius inspiciendi
occasio nobis non data est; præterea variantes ejus lectiones, quas omnes Rietz citaverit, nullius
sunt historici momenti. Dubitari non posset, quin Margareta abbatissa vetustas annotationes in
monasterio asservatas secuta esset, etiamsi testimonia hujus rei deessent. Exstant autem alia
annotata plus minusve discrepantia, quibus diligenter collatis dijudicavimus, duas nanationes
esse principales, duas ex istis derivatas, quæ ita distingui posse videntur.
A) Chronicon Margarete Clausdotter.
Aa) Cum illa intime conjuncta est narratio, quam manu Petri Turonis Bjelke, regni se
natoris, circa medium seculum XVI:um exscriptam possidet Archivum Regni (sub tit.
H. 6) et antiquitatum amantes deinde sæpius descripserunt. Pauca, in quibus a
Chronico Margarete discrepat, in notis subjunximus.
B) Fragmentum in fine codicis D. 27, bibliothecae regiæ Holm, manu ineuntis seculi XVIIa,
ut videtur, scriptum. Affinitatem ejus cum Chronico Margarete nemo non statiin videt,
neque simul quemquam fallere potest, quamvis easdem fontes habuerit, tamen aln
auctori debere originem, quare lateri prioris chronici appositum textui inseruimus.
Ba) Ex hoc fragmento vel eadem fonte contracta est illa historia, quam Örnevinge pio-
priis fabulis adornatam in Genealogia Brahæa Holmiæ 1647 typis divulgauit, ex qua
solum variantes lectiones gravioris momenti in notis attulimus.
ær æpther skriffwas aff wara liælga modher sancta Birgitta modher modher oc Bit .an
e hælga barnen oc barnabarnen. som wtkominen waro aff hænna l.ælga brjste, hmlket war
era modi,er abbatissa syster Marietta Claffwssa dotter*) last samman sknffwa oc ..«Iff
unmansatte. gudli alzwalogher the siælena miskwnne amen amen.
In nomine domini amen, masdh gndz nadh haffwom wi tænkt at hasr samansknffwa
meta Birgitta slækt, swa mykyt wi haffwom ait sannindha masnniskiom sport oc hort.
orst ær wetandhe, at sancta Birgitta modher fadber han heth hær Bænkt lagman oc war
ms konungasens brodher, som tha styrdhe i rikeno»), han tok sik til host™ ena tedhlasta
, fseghersta iomffro, som het Sighridh, wtflidh aff godhe sltekt oc tho cy affswa. store oc
læktoghe , son, han, f«r huilket ko,mögt, en hans brodher wart honom mykyt obhdher oc
»ndhe honom en kiortil halffwan aff gyllene stykke«) oc halffwan aff wadhmal til smæ ,
et oc menthe thær mædh, at han haffde wanwOrt theras sltekt. Ä hier Bænkt het t am
elen alian besænkiad) mædl, gnl oc perlom oc mædh dyrom stenom stetra, swa at han
lonasterium intravit anno 1440 et obiit anno 1486 post-
uam XIV annis fuerit abbatissa (v. Diarium Vadstenense
a tomo I:mo hujus operis). Tradunt recentissimi senp-
ores eam fuisse neptem regis Caroli Canuti p r sororem
terinam, Margaretam Stensdotter (Bjelke), quæ nupta esset
Nicolao Stensson (Natt och Dag), cujus quidem rei nullum
idimus testimonium.
W Codex Ba (v. prolegomena): ”oc war her Birges Brodher,
som hetes Järl oc styrde thl Bijkene”. Quæ omnia supra
refutavimus pag. 189, not. h.
c) Pannus auro textus. Codex Ba: ”aff Blyant”, i. e. panuus
sericus. . _ . _ ,.
d) Acu pingere, vide Ihre, Glossarium Svio-Gothicum.