\
329
XLII. EX DIVERSIS FONTIBUS GERMANICIS BREVIORA EXCERPTA.
A. d. 1123. Adalbero Bremensis arcliiepiscopus post Fridericum, qui 3 Kal. Februarii obierat,
canonice electus, pro reposcenda pallii dignitate Romam vadit. Ibi a domino apostolico Calixto honorifice
excipitur, in archiepiscopum ab eo consecratur, habitaque sinodo, canonico et judiciario ordine pallium ob
tinuit negligentia duorum antecessorum suorum amissum et in Danos translatum c). Antiqua enim et no
bilis illa Bremensis ecclesia jure metropolitano super Danos et Suethos et Norvegos et Scrideviugos princi
patum habuit. Addidit quoque dominus apostolicus hanc auctoritatem, ut predicte ecclesie pontifex liberam
predicandi licentiam habeat, quousque terra ad oceanum versus partes illas extenditur. His ita actis in
hoc quoque dominus papa honorem sibi adauxit, quod quendam bone conversationis clericum, qui secum
Komam venerat, Suethis episcopum ordinavit d). — — — — — — — — —
c) ”Hæc in diplomate da pallio concesso non leguntur, ita ut alterum hujus argumenti deperditum esse videatur; cfr.
Lappenberg cod. dipl. Hamb. p. 126”, Waitzius. — Archiepiscopatum Lundensem an. 1101 a ditione Bremensis diocesis sepa
ratum esse eique primatum regnorum aquilonarium tributum esse superfluum fere est memorare. d) Quis fuerit, nescimus.
Forte ille Siwardus, Obsalensis episcopus, qui an. 1141 d. 11 Juli et 1142 sine die Bremas literas Adalberonis archiepiscopi Bre
mensis testatur. (Bremisches Urk. Buch. I. n. 33 et 35). De hoc Siwardi ex diocesi Upsalensi expulsione aliquid ante annum
1134 cfr. infra excerptum ex Hist, de fundatione monasterii Rastedensis.
8. Ex Helmoldi presbyteri Chronicis Slavorum.
Scriptor ille memorabilis, cui historiæ Germaniæ et Daniæ tanta debent, in priore parte seculi
XII: i natus et nonnihil post annum 1171, in quo Chronica ejus terminantur, mortuus esse videtur.
Liber ejus in Monumentis Germaniæ, Tom. XXL pag. 1—99 novissime prodiit.
Lib. I. cap. 85. — — ( Lubeca urbs igne consumpta est anno 1157, sed jussu Henrici Leonis,
ducis Saxoniœ, reaedificatur). Et transmisit dux nuncios ad civitates et regna aquilonis, Daniam, Sve-
diama), Norwegians, Ruciam offerens eis pacem, ut haberent liberum commeatum adeundi civitatem suam
a) Anno 1163 d. 18 Octobris Hernicus Leo, pace inter Teutonicos et Gutenses composita, his diversa privilegia et liber
tates in suis terris concedit (Lubeck. Urk. Buch. I. n. ili). Birgerus dux junior in privilegiis Lubicensibus datis sine anno
(1250—1259) ”tractatum, quem illustres principes — rex Sveorum, Kanutus [1167—1196], Dux Saxoniæ Henricus et Byrgerus,
dux Sveorum, inter Theutonicos et Sveos antiqvitus firmaverunt” memorat. (Diplomat. Svecan. I. n. 846).
9. Ex Chronico rhytmico Livonico Detlevi de Alnpeke
Hoc chronicon, quqd in fine seculi XIILi compositum res in Livonia usque ad annum 1290
gestas persequitur, in Scriptoribus rerum Livonicarum, I. p. 521 sqq. (Riga et Leipzig 1853) insertum
est. Nostram historiam solum sequens excerptum (pag. 543) de clade Svecorum in Estonia an. 1220
attinet, quam Henricus Lettus (supra n. xxxix) melius et diligentius descripsit.
In die Wie») da quamen siderb)
Die Sweden dar mit groser craft;
Die wurden bie in wonhaft,
Ein bischoff O vnn [o: unde] Volkes gnuc.
Als sie die see dar ubir true,
Die buweten in das laut ein husd).
Als die katze mit der mus,
Spielten die Oselere.
Den Sweden ward is swere.
Das hus gewunnen sie in an.
Nie kein ir entran;
Sie slugen sie algemeine tot.
Der bischof leit die selbe not e) ;
So man die warheit sprechen wil
Do half sin bannen masen 0 vil.
a) Ora maritima occidentalis Estonia, b) Scriptor supra bellum a militibus ordinis contra Osilienses et pugnam
a) uia man 1220 osuit c ) Karolus Lmcopensis, v. Henncum Lettum, supra pag. 316 not. a.
apud Kandal in Estonia meante anno 1220 exposuW > v 12ao vide p c . not . b . f) Modice,
d) Castrum Lealense non aedificabant, sed occupabant, vide l. c. ; g
mediocriter.
L
Tom. III.
83
