XXIX. EX CHRONICIS ALBERTI KRANTZII.
281
mercium cum his urbibus haberet — librorum Krantzii, pristini socii, cognoscendorum facilem occasio
nem invenerit.
Scriptoribus nostris posterioris aetatis, ut Messenio ceterisque illo recentioribus, Krantziura ct
notum et ab iis sæpe usitatum esse memorare vix necesse habemus. In excerptis faciendis, quod Sve-
tiam et Daniam attinet, editionem an. 1546—1548 Argentorati, quod Vandaliam, editionem an. 1580
Francofurti ad Moenum impressam secuti sumus.
1) E Suecia.
Lib. V Cap. XLII. Joannes, Christierni filius regis, in Daniam rex electus a) et confirmatus,
in Noruagiam hæreditario iure succedens, Sueciæ quoque regnum expectabat. Admoniti proceres a vicina
rum regionum nobilitate, ut ad antiqua secum pacta respicientes, communem tribus regnis principem prae
ficerent, nil aliud egerunt, quam si vellet rex Joannes conuentas dudum subire conditiones b), Suecis quo
que regnaret. Sed ille nisi liberam regendi potestatem haberet, contempsit, temperamenta tamen adhiberi
pateretur c). Sed ad eorum, quibus regnaret, nutum imperare, non regnum, sed seruitutem deputauit d). Diu
præstolatus est, si forte sua sponte ad cor redirent : aliquando curauit admoneri. At quem gubernatorem
deputauere regni e), ea fuit modestia, ut diu populus regem non desideraret. Igitur in hoc rerum statu
multi decurrerunt anni, cum interim Suecia a bello non vacabat. Nam Kussi orientalia Sueciæ contin
gentes, nonnunquam bello f) lacessere Suecos adoriuntur ; vicissim illi Russis faciunt incursiones g). Nihil
tamen magni fiebat præter intercursiones : nam finibus quisque suis præsidia adhibuere. Interim legationes
crebrescunt principis magni Moscouiæ, qui supra omnes proceres prolatauit imperium, magnam illam urbem
Naugardiam sibi parere cogens. Is enim in Daniæ regem modernum Joannem respiciens, facile, si de con
ditionibus belli conueniret, Sueciæ [o:am] utrique interceptam ad iuga cogerent h). Sed rex prudentissimus
audiebat quidem legationes et, quod tempori congrueret, respondebat: neque plenam scismaticis fidem de
dit, neque omnino repulit, sed cum honore dimissis oratoribus, interim cogitauit, quid regnis suis, quid
communi Romanæ ecclesiæ conduceret honori. Ita Moscouitæ ad hunc usque diem in incerto relicti, ne
sciunt, quid animi in se gerat rex memoratus il. Mercatores tamen Germanise princeps ille Moscouitarum
in terris suis (et præcipue in Naugardia) captos tenuit et rebus omnibus nudatos diu seruauit in carcere,
quod gratificari putaretur ea re principi memorato. Multis deinde pactionibus in medio habitis, post lon
gam captiuitatem vix liberati sunt qui superfuere. Sed de rebus nulla spes.
Cap. XLIII. Interim Joannes rex cum titulum præferret electi in Suecia, semper expectabat
bene gerendæ rei in Suecis occasionem. Pertæsum est aliquando nonnullis ex proceribus, quod gubernatori,
etsi integerrimo ad illum diem viro, tamen omnibus natu et origine pari subesse cogerentur; de inuocando
rege, quem elegerant, apud se cogitabant. Sed quoniam multi etiam contrariam fouerunt sententiam, sine
magno incommodo res transire non poterant. Ergo intestinum veriti malum, diu quieuere. Interim qui Got-
laudiam pro Suecis diu gubernauit, strenuus ad arma miles h), iam senio ingrauescens, cum intelligeret
procerum in regno super inuocando electo rege repugnantes sententias, illis accessit, qui putauerunt regno
expedire regem habere, et illum regem, quem pridem omnes elegerunt. In eam sententiam pedibus vadens,
quod potuit fecit: regi insulam cum oppido et arce consignauit 1). Ea fuere regi primordia Sueciæ inuadendæ.
Inde cum res per proximos annos magis atque magis inter regni proceres agerentur, ipseque gubernator
in utramque partem æque videretur promptus, cœpit præualescere eorum sententia, qui regi inclinabant. Ea
tamen res undecunque iniecta mora differebatur: nonnullorum verba a rebus et res a verbis ani-
maduersa sunt discrepare. Tentata fuere inter utrasque partes colloquia. Nam rex ipse ex suo snbmisit
concilio, qui cum Sueciæ proceribus agerent: sed nulla in re conuenere. Arma ostenderunt aliquando;
bellum rebellibus animo sedit. Idque ingruente iam brumam) intentatum est. Erat tum in occiduis par
tibus longa bellorum consuetudine innutrita gregariorum militum peditura tumn) magna manus, ex variis
a) Kristiernus I:s obiit d. 21 Maj 1481. b) Hic sine dubio tractatus Calmarniensis d. 7 Septembris an. 1483 fac
tus respicitur (impres. apud Hadorph, Rim-Krön. II p. 318-333). Admonitiones a ceterorum regnorum nobilitate, quæ supra me
morantur, certe spectant conventus a consiliariis trium regnorum an. 1484 Calmamiæ, an. 1494 Novæ Ludosiæ habitos. c) Forte
pro: patiebatur. Scriptor dicere velle videtur, Joliannem viam pacificationis armis ad tempus prætulisse. d) I e. putavi .
e) Exspectares: at ille [sc. Steno Sture], quem Sued gubernatorem regni deputaverunt. f) Sic editio am 1580; nos ra
falso- bella g) De bello inter Svecos et Ruthenos annis 1495, 1496 vide Reimarum Kock supra pag. 244, 245. Indu
ti, an. 1497 d. 3 Martii init, sunt (v. Allen, De tre Nord. Rig- Hist. I. p. 641, not. 58). h) Exspectares: respiciens
nutavit facile Sveciam inter utrumque interceptam coactum iri. i) Errat scriptor. Jam d. 8 Novembris an. 1493
foedus inter Russiam et Daniam adversus Svecos ictum est (v. supra pag. 247, not. k). k) Ivar Axelsson ( o ). ) ie
15 Junii an 1487 (Danske Geh. Arch. Aarsberetn. IV. pag. 273). Krantzius præcedentis inter Stenonem Sture et Ivarum Axels-
Ï, Znd» „ tl.„ belli — — « beit h«. d, eft. fentes supra pag. 213 not. .. — «• «J
inter annos 1496 et 1497 ; de sequentibus cfr. Reimarum Kook m anno 1497 supra pag. 245. )
errorem irrepsit. y — ,
Tom. III. A * /A -
