83
XIII. E COLLECTIONIBUS EBASMI LUDOVICI EXCERPTA.
Stenone existente in partibus Finlandiæ contra Ruthenos, venit (!) ad archiepiscopura Jacobum literæ
Innocentii 8 pape mandans (!) eidem,, quod ipse et suffraganei sui excluderint [o : -rent] eundem
dominum Stenonem ab ingressu ecclesiae, donec satisfaceret reginæ Doretbeæ, quod occupaverit
eius dotem Örebro b).
Natus est rex Gustavus in arce hereditaria materna Lindholm c).
Eodem anno dominus Steno Sture huius Gustavi regis cognatus omnium civitatum maritimarum
tamquam triumphator et pacis semper amator fuit d).
Jacobus Giselonis doctor Teologiæ legatus papae exustus in Lösta e).
Samme åhr slogh en borgere i Stockholm sine hustru ihiäl och gich strax med samme gerning til
och hengde sigh sielff vp. Thet ärendet wart satt i rätte för rigsens rådh, hoo hans godz tage
skulle. Thå wardt thet så dömbt, at erffuingerne skulle thet taga, och epter thenne dag, såsom och
tilförende skulle thet i sådane saker hollet warda.
Eodem anno celebrata sunt comitia Telgensia, tunc 'dominus Steno Sture resignavit regnum con
siliariis, ipsi autem petiverunt, ut maneret in regimen [o : -ine], quod et fecit, et ipsi prestiterunt ei
iuramentum a novo, sepe etiam prius etc.
Prius in multis comitiis exhibuit se promptum ad resignandum et tamen rogatus mansit; Consiliarii
polliciti sunt ei fidelitatem, ipse autem pollicitus est eis cum iuramento se velle eorum consiliis
optemperare, ibi statutum est contra blasphemias, om blottanda, Ibi conclusum est de mona
sterio Gripsholm f).
Samme åhr die assumptionis Mariæ wardt S. Bryniel scrinlagt i Schare domkyrckie s).
Et fuit edictum istud h) per totum regnum publicatum et causa edicti fuit, quod multi principes
extranei videlicet filius regis Romanorum i) similiter rex Johannes et eius frater anhelarent ad regnum,
et propter Ruthenos et etiam propter fedus illud vetus. Et dixerunt se diutius sine rege esse non
posse, tunc facta est coniuratio inter consiliarios regni, quod simul manerent et quod unum tangeret
omnes tangeret; tamen ista coniuratio non debuit esse contra Stenonem, modo vellet cum eis manere
et servare ea, que eis iuraverat.
In festo pentecostes eiusdem anni celebrata sunt comitia in Ludosia a legatis Suecorum et Danorum
et ibi conclusum est, quod ad festum Johannis sequentis anni celebrari deberent comitia in Calmarnia
et ibi satisfieri deberet recessui citra longiore dilatione k). Et quia jam non poterant diutius esse sine
rege, ideo fecerunt coniurationem, quod simul essent, si rex venerit ad regnum, et [si] nollet stare
promissis, ipsi tunc possent ei contradicere.
Samme åhr doo her Nils Sture 1).
1497. Eodem anno 11 Septembris intravit Johannes rex Holmiam ra). Eodem anno circa Petri et Pauli
fuit curia episcopalis Upsalensis obsessa; scripsit obsessoribus archiepiscopus et exhibuit se et suos
clericos ad standum juri coram legiferis n) Holmensibus et rusticis. Combusta curia voluit Steno a
capitulo scire, an vellent secum vel cum archiepiscopo stare. Capitulum consuluit archiepiscopo,
quod conciliaretur Stenoni, et miserunt legatos ad eum in Stäck.
Post combustam curiam excommunicantur dominus Steno, dominus Canutus Eskelsson, dominus
Ericus Johansson et Folke Gregersson cum suis complicibus.
Postea obsessa est arx Stäck o)..
b) Ita etiam Olaus Petri pag. 281, 282. Bullæ erant datæ in mense Majo (vide : Danska Geheime Arkivets Aarsberetninger
IV, pag. 370. Ad ea, quæ illic in hac re afferuntur, addere volamus, literas exsistere, quibus Senatus Sueciæ Jacobo de Caligine,
Archiepiscopo Montisfregano, et Mag. Hemmingo Gadd, præposito Lincopensi, Lubecæ vel alio loco, quod Dorotheæ reginæ debe
batur, solvendi potestatem tradunt (exscriptum, papyraceum in Archivo regni; anno caret, sed inter an. 1489 d. 17 Martii et
1495 d. 21 Augusti scriptum est, ut e nominibus prælatorum elucet. c) Hinc ille notus error emanasse videtur. Pieri non
potest, cum avia materna Gostavi, Sigrid Eskilsdotter, primum an. 1475 nupta est (v. literas orig. membranaceas in archivo
regni, quibus Magnus Karoli in Eka ei dotem condonat). d) Respicit foedus, quod hoc anno die 12 Octobris inter Sueciam
et villas Hanseatieas initum est. Styffe 1. c. pag. 136. e) Affirmatur per inscriptionem lapis sepulchralis (vide:
Peringsköld. Monumenta Ullerakerensia II, pag. 338). f) Hæc omnia ad annum 1493 pertinent. In eodem errore
etiam Olaus Petri pag. 282 versatur, ut comitia Telgensia ad annum 1491 referat, quod sine dubio Hadorphium impulit,
ut statuto cuidam sine anno, cui talis compositio inter Stenonem et consiliarios erat immixta, annum 1491 assignaret (v.
Bjärköarätten pag. 67). Sed statutum illud editum est circa Johannis Baptistæ an. 1493 (impressum apud Styffe 1. c. IV pag.
162). Neque diplomata concilium Telgis an, 1491 habitum produnt, dum octo literæ a Consiliariis anno 1493, in diebus 19—28
Junii, Telgis datæ adhuc in archivis servantur. Cfr. narrationem Chronici Skibyensis (infra edendam) in anno 1493. g) I. e.
d. 15 Augusti. Diarium Vastenense (supra Tom. 1,-1, pag. 200) habet: in crastino assumptionis Mariæ. h) Sc. Confirmatio
recessus Calmarniensis data d. 12 Augusti 1494 (impressa apud Hadorph 1. c. pag. 349), ex qua excerptum proxime ante
insertum est. i) Idem legitur in literis impressis in: Handl. rör. Skand. Hist. XVIII, pag. 28. Quis autem respiciatur,
nescimus. Maximilianus erat imperator neque filius coronam Sueciæ petere potuit. Forsan legendum : Bohemorum. k) Literæ
de placitatione Ludosiensi impressæ sunt in: Geheime Arkiv. Aarsberetn. IV, 274, et apud Hadorph I. c. 348. 1) Die 25
Augusti, v. infra excerptum ex codice D. 1. m) Lege: 11 Octobris. Calmarniam reliquit d. 11 Septembris (v. Hvitfeldt,
Kong. Hansis Krönicke, in 4:o pag. 132). Holmiam intravit ”Onsdagen näst före Dionysii”, auctore Hvitfeldt (1. c. pag. 134)
sed ”Onsdagen efter Dionysii” (i. e. 11 Octobris) legendum ex accuratis Hvitfeldtii proxime superioribus dictis statim apparet,
n) Forsan pro: Magistratibus vel consulibus. o) Diplomata hanc contentionem Stenonis et Jacobi illustrantia impressa sunt
in: Handl. rör. Skand. Hist. Tora. XVIII, pag. 141 seqn.
1488.
. 1490.
1491.
1492.
1494.
