Scriptores Rerum Svecicarum Medii Aevi: Scriptores Rerum Svecicarum Medii Aevi

Fant, Erik Michael; Geijer, Erik Gustaf; Schroeder, Johann Heinrich

XXIII. EX CHRONICO LUBECENSI DETMARI AN. 1101-1395. 179 Hoc vetus chronicon tamquam illos Annales Lubicenses, qui id secuti sint, Latine scriptum fuisse, non nulli quoque loci apud Detmarum • indicare videntur b), attendendum vero est, eum etiam ex opere rbyt- mice composito 'interdum aliqua aperte mutuatum esse i), Detmarum ex fontibus Danicis et Sueticis, qui hodie adhuc exstant, aliquem in manibus habu isse invenire neqvivimus. Neque enim commentatoribus Germanicis assentin' possumus, ei Annales Ry- enses cognitos fuisse, sed affinitatem utriusque ita explicavimus (v. prolegomena numeri XXII), ut com munis illis fuerit fons (sine dubio perditi Annales Lundenses majores), ex quo Annales Ryenses bre vius et parcius, Detmarus et Annales Lubicenses fusius materiam narrationis sumserint. Fieri potest, ut Detmarus perditum aliquem fontem e Dacia et Suecia ortum viderit, sed ut res nunc se habet, eam speciem praebet, nihil a Detmaro de regnis aqvilonaribus traditum quasi directe e nostris fontibus ori ginem ducere, sed e chronicis et traditionibus Lubicensibus (et ita indirecte ex nostris) profectum esse. Neque in nostris scriptoribus medii ævi ullum vestigium, quod eis Detmarum innotuisse signi ficat, reperire potuimus. Multi autem scriptores Germanici Detmarum in suis libris conficiendis adhibuerunt, quorum prin cipes sunt Hermannus Kornerus in Chronica Novella, Albertus Krantzius in suis diversis operibus k) et Reimarus Kock in suo Chronico Lubicensi, ex quibus omnibus infra excerpta dabimus. Etiam in illo Chronico Lubecensi, quod in anno 1430 finitur et cuidam Johanni Rufo attributum est, 1) commenta tores scriptorem, qui Detmarum secutus sit, diu agnoscere voluerunt. Recentissimæ vero inqvisitiones satis demonstrarunt, hoc chronicon Rufi ex duabus distinctis partibus constare, ex quibus prior in an num 1395 extendens nihil sit, nisi redactio quædam ipsius Detmari et ea vetustior, quam illa, cui soli adhuc nomen Detmari inditum sit, dum posterior pars annos 1395^-1430 complectens, maximam in partem Chronicam Novellam Hermanni Korueri excerpserit et Germanice verterit™). Plures enim quasi redactiones operis Detmari exstitisse certum est. Jam supra indicavimus, Detmarum primam partem chronici in anno 1386 consumasse et codicem, qui in hoc anno desinit, re vera reperiri. Et quamvis manuscripta Detmari et Rufi per omnes partes conferre non potuerimus, tamen ex illis, quæ alii attu lerunt, concludere licet, primam partem Rufi (ad an. 1395) verisimiliter vetustiorem redactionem operis Detmari esse. Nonnullis locis Rufus Detmaro brevior est ab illoque narratas res omittit (quæ res eo declaratur, quod Detmaro postea alios adeundi fontes occasio sit oblata n),) sed in iis, quæ exhibet Rufus, iisdem verbis, quibus Detmarus, semper fere utitur °). Præterea codex Hamburgensis exstat, in quo opus Detmari in annum 1413 continuatum est, cujus autem textus solum in annis 1277—1400 cum Detmaro conspirat, dum ante annum 1277 dissimilitudo quædam inter illos intercedit p). Quamquam chronicorum Lubecensium nova critica editio jam jam est exspectanda (qua de causa in his excerptis faciendis manuscriptorum adhibendorum potestas nobis data non est) <l), tamen non superfluum forsan videbitur, si codicum, quos nominatos vidimus, aliquam mentionem vel brevissimam fecerimus. Detmari hæc vidimus exemplaria memorata: I) Membranaceum in folio duo volumina conti nens, quorum prius in annum 1400 se extendit, posterius annos 1401—1482 complectitur. Prius volumen, quoad manus scriptorum attinet, in duas partes dividitur, unam annos 1101 —1395 compre hendentem et una eademque manu circa tempus, quo finitur, scriptam, quam Grautoff Detmari auto- graphon esse judicat r), alteram, qua anni 1395 s)—1400 continentur, alia sed paulo recentiori manu scriptam, in qua primam Detmari continuationem agnoscimus. Secundum hunc codicem, quem biblio theca civitatis Lubecensis possidet, Grautoff suam editionem curavit, cujus ad praefationem eos, qui con ditionem codicis propius cognoscere velint, relegamus. — Ia) Exscriptum in folio codicis n:i I eodem loco servatum, (v. Grautoff I, pag. xvi, xvm). — II.) Duo exemplaria in bibliotheca Hannoverana servata, quæ Grautoff (II. xvm) nominat, sed ipse non vidit. — III) Codex Hamburgensis, in annum h) Koppman 1, c. p. 78 ejusmodi locum affert. Idem forte in pluribus locis animadverti posset (v. an. 1260 et 1276, pag. 138 et 153 apud Grautoff, item in anno 1281 Annales Lubicenses exhibent: Philippum [IV in Francia] homo magntestaturce et astutus; Detmarus vero: Philippus de grote i) Vide Koppman 1. c. pag. 75. k) Dijudicare adhuc nequimus, utrum Krantzius ex Detmaro directe an indirecte per Kornerum sua hauserit. Idem de Chronico Slavico in an. 1486 (ed. Laspeyres, Lubecæ 1865 in 4:to) valet. Koppman etiam in Bostocker Chronik 1310-1314 excerpta ex Detmaro agnoscere vult (Hans. Gesehichts blatter 1871, pao-. 162). 1) Satis levi ex causa, cfr. Waitz, Abhandl. d. kön. Gesellschaft d. Wissenschaft, zu Göttin gen, an. 1851, V. pag.’93 in 4:to. m) Lappenberg in Pertz, Archiv für ältere Deutsche Geschichtskunde, VI,pag. 617-624 et Waitz 1. c. (v. scholion prius) pag. 89—94; cfr. præcipue pag. 93, not. 3. n) Exempli causa ille fons res Prussia; etc. continens, v. supra not c. 0 ) V. Grautoff 1. c. I. p. XXI, xxv-xxx, qui tamen Rufum ea, quæ annum 1385 antecedunt, ex eodem fonte, ex quo Detmarum, annos vero 1385-1395 e Detmaro directe sumsisse censet. p) Grautoff 1. c. II, pag. XVII -XXI. Illum autem errare, cum continuationem annorum 1401-1413 in hoc codice Hamburgensi cum chronico Rufi cog natam esse putat, Waitz 1. c. pag. 95-97 ostendit. q) Omnes ehim Lubecam congesti sunt, ubi professor W. Mantels m eorum comparatione versatur eo consilio, ut illam novam criticam editionem omnium chronicorum Lubecensium perficiat. r) Gra via librarii menda (v. Grautoff 1. c. I, p. 55. not*, 168, not.*, 174 not.**, 182 not.*, 208 not* huic sentential repugnare videntur, s) Prior enim manus in medio anno 1395 subsistit. V. Grautoff 1. c. I, pag. 369.

Description

Description

Table of contents

Volume

Chapter

Image

Image fragment

Citation links

Citation recommendation

Goobi viewer